فرمول کنترل وزن

برقراری شیوه زندگی سالم (تغذیه مناسب، فعالیت جسمی و آرامش روحی) مهم‌ترین و موثرترین راه برای مقابله با اضافه وزن است

نویسنده:

مترجم:

​​​​​​​
 یک کارشناس تغذیه، توصیه هایی کاربردی برای کنترل وزن و جلوگیری از چاقی را مطرح کرد. «فرشته فزونی»، چاقی را یک بیماری مزمن پیچیده برشمرد که عوامل متعددی مانند عوامل اجتماعی، رفتاری، فرهنگی، فیزیولوژیک، متابولیک و ژنتیک در بروز آن نقش دارد. وی با تاکید بر لزوم افزایش آگاهی عمومی درمورد خطرات و پیامدهای زیانبار چاقی و حمایت از سیاست‌های پیشگیرانه و درمانی خاطرنشان کرد: اصلاح شیوه زندگی، مهم ترین عامل پیشگیری از چاقی است. وی چاقی کودکان و نوجوانان را یکی از مهم ترین مشکلات بهداشتی جهان در دهه‌های اخیر عنوان کرد و چاقی را یک بحران بهداشتی جهانی برشمرد که شیوع آن در بسیاری از کشورها رو به حال افزایش است. وی افزود: افزایش چاقی در سنین پایین با بروز عوارض قلبی و عروقی، کبد چرب و بسیاری از بیماری‌های مزمن از جمله دیابت، پرفشاری خون و سرطان در سنین جوانی همراه است. به گفته رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تغییر الگوی غذایی و مصرف غذاهای پرانرژی با ظاهر جذاب و ارزش غذایی کم، مصرف میان وعده‌های غذایی چرب و شیرین، مصرف ناکافی غلات کامل و مواد غذایی دارای فیبر و کاهش فعالیت بدنی و استرس‌های روزانه از عوامل بروز چاقی به ویژه در بین کودکان و نوجوانان است. «فزونی»، پیروی از برنامه غذایی مناسب، مدیریت استرس، فعالیت بدنی و داشتن خواب کافی و با کیفیت را از راهکارهای پیشنهادی برای حفظ وزن در محدوده طبیعی عنوان کرد. وی پیشگیری از اضافه وزن و چاقی را یک اولویت‌های بهداشتی عنوان کرد و افزود: عوارض اضافه وزن و چاقی بر سلامت از سنین پایین شروع می‌شود و تا بزرگسالی ادامه دارد، بنابراین توجه به این موضوع و پیشگیری از دوران کودکی بسیار موثرتر و کم هزینه‌تر از درمان عوارض بیماری های ناشی از چاقی و اضافه وزن در بزرگسالی است. «فزونی» یادآور شد: والدین برای غربالگری و شناسایی موارد اضافه وزن و چاقی و ارزیابی وضعیت تغذیه کودکان و نوجوانان می‌توانند به مراقبان سلامت و کارشناسان تغذیه مستقر در مراکز خدمات جامع سلامت و پایگاه‌های سلامت مراجعه کنند. رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به بیان توصیه‌های کاربردی برای کنترل اضافه وزن و چاقی به این شرح پرداخت:
* والدین بهترین الگوی رفتاری برای فرزندان هستند. برقراری شیوه زندگی سالم(تغذیه مناسب، فعالیت جسمی و آرامش روحی) مهم‌ترین و موثرترین راه برای مقابله با اضافه وزن است.
* رعایت زمان مشخص و عدم حذف وعده‌های غذایی و همچنین آرامش داشتن هنگام غذا خوردن به کاهش اشتهای کاذب کمک می کند.
* از هر فرصتی برای انجام فعالیت بدنی استفاده کنید و در مجموع روزانه 30 تا 60 دقیقه تحرک کافی داشته باشید. فعالیت بدنی توصیه شده برای بچه ها ۶۰ دقیقه در روز است.
* حداکثر مدت مجاز برای سرگرمی‌های بی‌تحرک مانند تماشای تلویزیون و سرگرمی‌های رایانه‌ای در سنین کودکی و نوجوانی دو ساعت در شبانه روز است. با کم کردن طول مدت بی‌تحرکی و افزایش فعالیت بدنی می‌توان به کنترل وزن کمک کرد.
 * خواب ناکافی دیروقت و نامنظم باعث بروز اضافه وزن می شود. کودکان و نوجوانان باید شب ها زودتر بخوابند و صبح‌ها زودتر بیدار شوند تا هم سوخت و ساز بدن تنظیم شود و هم فرصت کافی برای صرف صبحانه داشته باشند.
* از کند بودن سرعت کاهش وزن خود دلسرد نشوید. اطمینان داشته باشید تداوم الگوهای درست تغذیه و فعالیت بدنی مناسب و آرامش روحی شما را به وزن مطلوب می رساند.
 * در رسیدن به وزن مطلوب شکیبا باشید. مقادیر جزئی کاهش وزن و حتی ثابت نگه داشتن وزن، نوعی موفقیت است که در درازمدت شما را به وزن مطلوب می‌رساند.
* کاهش وزن های سریع تا مدت کوتاهی پایدار می‌ماند و در بسیاری موارد چون فرد قادر به ادامه رژیم های غذایی خیلی محدود نیست به سرعت وزن از دست رفته بازمی‌گردد و حتی چاق تر از قبل می‌شود.
* رژیم‌های غذایی خیلی محدود هر چند ممکن است در کوتاه مدت تا حدی باعث کاهش وزن شوند اما در درازمدت با کاهش سوخت و ساز، بدن را نسبت به کاهش وزن مقاوم می‌کنند و تاثیر منفی بر سلامت دارند. برای دریافت مشاوره تغذیه و برنامه غذایی رایگان به نزدیکترین مرکز خدمات جامع سلامت محل سکونت خود مراجعه کنید.
دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت هم تاثیر چاقی بر سلامت عمومی را این گونه اعلام کرده است:
امید به زندگی: چاقی، بیماری سبک زندگی مدرن، نه تنها باعث بیماری جدی می شود، بلکه به طور قابل توجهی میانگین امید به زندگی عمومی را کاهش می دهد. چاقی در بزرگسالی پیش بینی کننده قوی مرگ زودرس است. مطالعه قلب فرامینگهام، یک مطالعه کوهورت آینده نگر، نشان داد که بزرگسالانی که در 40 سالگی چاق بودند، 6 تا 7 سال از عمر مورد انتظار خود را از دست دادند. با این حال، در افراد چاق که سیگار می‌کشیدند، سال‌های از دست رفته زندگی تقریباً دو برابر شد.
کیفیت زندگی: چاقی بر جنبه‌های جسمی و روانی-اجتماعی کیفیت زندگی تأثیر می‌گذارد که در میان افراد چاق بیمارگونه مهم‌تر است. خطر ابتلا به هر گونه بیماری مزمن پزشکی در چاقی در مقایسه با افراد دارای اضافه وزن تقریباً دو برابر می شود. چاقی باعث ایجاد بار روانی قابل توجهی می شود که به دلیل مشغله جدی مردم به لاغری تشدید می شود.
شیوع بیماری‌های مرتبط با چاقی: افرادی که در دوران کودکی چاق هستند، در بزرگسالی چاق باقی می‌مانند و در سنین پایین‌تر مستعد ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر مرتبط با چاقی  هستند. بیماری های غیرواگیر مرتبط با چاقی، از جمله دیابت نوع 2، بیماری عروق کرونر قلب، سکته مغزی، سرطان، آسم و بیماری انسدادی مزمن ریه در سراسر جهان افزایش یافته است. این بیماری‌های غیرواگیر، اهداف اولیه برای پیشگیری از بیماری‌های جهانی توسط WHO هستند.
تأثیر اقتصادی: هزینه های پزشکی در میان افراد چاق 30 تا 40 درصد بیشتر از همسالان با وزن طبیعی آن هاست که دو برابر افزایش قابل انتساب به سیگار است. طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت 4.32 تریلیون دلار تأثیر اقتصادی جهانی اضافه وزن و چاقی در سال 2035 برآورد شده است. هزینه های مستقیم چاقی به مبلغی که برای تشخیص و درمان چاقی و بیماری های مزمن همراه مرتبط با چاقی مانند بیماری های قلبی عروقی و دیابت نوع 2 هزینه می شود نسبت داده می شود. هزینه های غیرمستقیم به دستمزدهای از دست رفته ثانویه به دلیل بیماری و مرگ زودرس، افزایش هزینه های پرداخت شده برای مطالبات از کارافتادگی و بیمه و کاهش بهره وری در کار نسبت داده می شود. تخمین زده می شود که BMI بالا سالانه 990 میلیارد دلار برای خدمات بهداشتی در سراسر جهان هزینه داشته باشد (13 درصد هزینه مراقبت های بهداشتی).
پیشگیری از چاقی یک عامل حیاتی در کنترل بیماری‌های غیرواگیر مرتبط با چاقی از جمله دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، سکته مغزی، فشار خون بالا، سرطان و مشکلات روانی است، بنابراین باید مداخلات موثرتر اجرا شود تا بتوانیم روند شیوع چاقی و اضافه وزن را کنترل کنیم.  مهم ترین مداخلات به این شرح است:
مداخلات خانواده محور: رویکرد خانواده محور بهترین مداخله برای حفظ کاهش وزن و حفظ وزن در میان بیماران دارای اضافه وزن یا چاقی است. افراد دارای اضافه وزن که در یک خانواده زندگی می کنند در تغییر سبک زندگی بدون حمایت خانواده با مشکلات قابل توجهی رو به رو خواهند شد به خصوص که این امر برای کاهش وزن در کودکان چاق بسیار مهم است. چندین مطالعه ثابت کرده‌اند که یک رژیم غذایی کم‌چرب با پروتئین بالا و شاخص گلیسمی پایین به طور موثری باعث حفظ وزن و بازیابی وزن می‌شود. یک ابزار آسان برای استفاده در مداخله غذایی مبتنی بر خانواده، رژیم چراغ راهنمایی است که در آن غذا به عنوان سبز، قرمز و زرد طبقه بندی می شود.
مداخلات مدرسه محور: سیاست های سطح مدرسه باید فعالیت بدنی در مدرسه را بهبود بخشد و مواد غذایی ناسالم را از دسترس دانش آموزان خارج کند و الگوی غذایی سالم آموزش داده شود.
مداخلات مالیاتی: وضع مالیات قابل توجه برای مواد غذایی ناسالم و یارانه دادن به غذای سالم، راهبردهای مهمی برای پیشگیری از چاقی است. خط مشی بهداشت عمومی باید بر طراحی جوامع دوستدار و همکاری سازمان های مسئول با ایجاد مسیرهای دوچرخه سواری و پیاده روی، دسترسی  آسان به غذای سالم و ایمن تمرکز کند.
10 شماره آخر
پربازدیدترین اخبار