​​​​​​​
بخش بزرگی از صنایع لبنی خراسان‌شمالی با وجود ظرفیت اسمی جذب ۱۰۰ هزار تن شیر سال ها به خواب رفته بود که اکنون این ظرفیت‌ها از نگاه مسئولان دور نمانده و با تدوین برنامه‌ای جامع این واحدهای لبنی در آستانه بازفعال‌سازی هستند. خراسان‌شمالی از قطب‌های دام پروری کشور با برخورداری از ۲.۵ میلیون واحد دامی، سالانه بالغ بر ۸۰ هزار تن شیر خام تولید می‌کند؛ ظرفیتی عظیم که اگر به‌درستی در زنجیره ارزش شیر و لبنیات هدایت شود، می‌تواند موتور محرک توسعه اقتصادی و اشتغال در این خطه باشد. با وجود این ظرفیت بی‌نظیر، تنها بخش محدودی از این حجم شیر تولیدی در داخل استان فراوری می‌شود و بیش از ۶۰ درصد آن به کارخانجات سایر استان‌ها منتقل می شود؛ انتقالی که با خود، ارزش‌افزوده، اشتغال و توسعه صنعتی را نیز از خراسان‌شمالی دور می‌کند. اما حالا با ورود جدی مسئولان استانی و ملی، بذر امید در دل این صنعت دوباره کاشته شده است. صنایع لبنی استان که سال‌هاست به دلایلی نظیر کمبود سرمایه در گردش، فرسودگی تجهیزات و ضعف در بازاررسانی دچار رکود شده‌اند، این روزها چشم به راه نسیمی از تدبیر هستند تا دوباره به چرخه تولید بازگردند. به گزارش ایرنا، براساس اعلام مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌شمالی، ۱۱ واحد لبنی مجوزدار زیرپوشش این سازمان وجود دارد که ۱۰ واحد آن راکد و تنها یک واحد به‌صورت نیمه‌فعال در حال فعالیت است. در کنار این‌ها، ۲ واحد لبنی دیگر نیز با مجوز صنعت و معدن فعالیت می‌کنند که تنها یکی از آن‌ها فعال است. به گفته «سیدعباس آقامیری»، برای احیای این واحدها، بسته‌ای از تسهیلات، شامل ۲ هزار ۵۰۰ میلیارد ریال سرمایه در گردش و ۹۰۰ میلیارد ریال به منظور نوسازی ماشین‌آلات و تجهیزات پیش‌بینی شده است. این اقدام نه‌تنها به راه‌اندازی دوباره این صنایع کمک می‌کند، بلکه زمینه اشتغال پایدار و کاهش خام‌فروشی را نیز فراهم می‌آورد. در عین حال، ظرفیت اسمی صنایع لبنی استان جذب سالانه ۱۰۰ هزار تن شیر خام است؛ رقمی که با ظرفیت واقعی تولید شیر استان همخوانی دارد و نشان می‌دهد تنها یک حلقه مفقوده، یعنی احیای واحدها می‌تواند زنجیره تولید تا مصرف را در این استان تکمیل کند. یکی از عوامل موثر بر رکود صنایع لبنی، گرایش مصرف‌کنندگان به لبنیات سنتی است. گرچه طعم اصیل این محصولات برای بسیاری دلچسب است اما توسعه پایدار صنایع غذایی، نیازمند ترویج فرهنگ مصرف محصولات استاندارد و بسته‌بندی‌شده نیز هست. «آقامیری» تاکید می‌کند که بیشتر محصولات لبنی موجود در فروشگاه‌های استان، تولید کارخانجات استان‌های همجوار، مانند خراسان رضوی هستند، این در حالی است که واحدهای فعال داخل استان، توان جذب روزانه ۵۰ تا ۶۰ تن شیر را دارند اما به‌دلیل نبود بازار مصرف کافی، بخشی از ظرفیت‌شان خالی می‌ماند. در همین راستا، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان شمالی نیز از اجرای طرحی برای احیای ۱۱ واحد لبنی راکد خبر می‌دهد. «محمودرضا معموری» اعلام کرد که تامین تسهیلات مورد نیاز این واحدها از محل منابع سفر ریاست‌جمهوری در دستور کار قرار گرفته و فرایند شناسایی دقیق و پشتیبانی بانکی برای بازگشت این صنایع به مدار تولید آغاز شده است. هدف اصلی از این اقدام، تقویت زنجیره تولید کشاورزی و صنایع تبدیلی، جلوگیری از خام‌فروشی، افزایش بهره‌وری، ایجاد اشتغال و حمایت از تولید داخلی است. به گفته «معموری» انتظار می‌رود با این برنامه حداقل چهار واحد لبنی تا پایان امسال دوباره راه‌اندازی شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد خراسان‌شمالی با دارا بودن بیش از ۳۴۴ هزار هکتار اراضی کشاورزی و تولید سالانه بیش از ۱.۵ میلیون تن محصول زراعی و باغی، ظرفیت فراوری ۷۰ درصد این محصولات را دارد. در حال حاضر، تنها ۱۳۵ واحد صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی استان فعال هستند که حدود نیمی از آن‌ها راکد یا نیمه‌ فعالند. با توسعه صنایع تبدیلی، نه تنها از خام‌فروشی محصولات جلوگیری می‌شود بلکه امکان ذخیره‌سازی، ماندگاری بالا، صادرات و افزایش درآمد کشاورزان نیز فراهم می‌شود. از این‌رو نگاه توسعه‌گرا به صنایع لبنی می‌تواند الگویی موفق برای سایر زیرشاخه‌های بخش کشاورزی باشد.