نگاهی به کارنامه کارگردان های برتر جهان؛ از «بیلی وایدر» تا «چارلی چاپلین»

این 11 نفر!

نویسنده:

مترجم:

 وقتی به برترین کارگردانان دنیا فکر می‌کنید، نام کدام کارگردان‌ها در ذهنتان نقش می‌بندد؟ هنر سینما تاکنون کارگردان‌ها و فیلم سازان بزرگ زیادی به خود دیده است؛ افرادی که آثار ارزشمندی برای مخاطبان خود تولید کرده و می‌کنند. عوامل متعددی در ماندگاری یک اثر سینمایی دخیل هستند ولی نمی‌توان نقش کارگردان را در این مسئله نادیده گرفت. تعداد آثار سینمایی که پس از تماشا تا مدت‌ها در خاطر انسان باقی می‌مانند کم نیست. تهیه فهرستی درباره بزرگترین کارگردان جهان کار چندان ساده‌ای نیست چراکه سلیقه شخصی در این قضیه نقش بزرگی دارد. با این حال در این مطلب قصد داریم بهترین کارگردان های سینمای جهان در طول تاریخ را با توجه به کارنامه فیلمسازی هایشان و موفقیت هایی که به دست آوردند معرفی کنیم و با بعضی از آثار آن‌ها آشنا شویم. در انتخاب نام‌های فهرستمان هم سعی کرده‌ایم سلایق مختلف را در نظر بگیریم. البته تعداد کارگردان‌های بزرگ تاریخ سینما به نام‌های این مطلب محدود نمی‌شوند و افراد دیگری نیز هستند که آثار ارزنده‌ای را در زمینه سینما ساخته‌اند. در این مطلب شماره به معرفی تعدادی از کارگردان برتر تاریخ سینما پرداختیم؛ در بخش نخست این مطلب، 11 کارگردان بزرگ و معروف را معرفی کردیم. از «بیلی وایلدر» شروع کردیم و با «چارلی چاپلین» مطلب را به پاین رساندیم. بخش دوم این مطلب را در شماره بعدی صفحه سینما و تلویزیون می توانید بخوانید. اکنون شما بگویید مهم ترین و مطرح ترین کارگردان سینمای جهان از نظر شما کیست؟!


بیلی وایلدر
«بیلی وایلدر» یک فیلمساز و فیلمنامه نویس آمریکایی است که 22 ژوئن 1906 متولد شد و در 27 مارس 2002 درگذشت. او به عنوان یکی از بهترین فیلم سازان سینمای کلاسیک هالیوود در نظر گرفته می‌شود و همچنین جایزه‌های زیادی از جمله جایزه‌های اسکار، گلدن گلوب، بفتا و نخل طلا دریافت کرده بود. از جمله آثار معروف او می‌توان فیلم «سانست بلوار» را نام برد که بسیاری آن را یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ می‌دانند.

سرجو لئونه
«سرجو لئونه» یک کارگردان و تهیه‌کننده اهل ایتالیاست که 3 ژانویه 1929 در رم متولد شد و 30 آوریل 1989 درگذشت. او به عنوان یکی از اولین فیلمسازان ژانر وسترن اسپاگتی و یکی از کارگردان‌های تأثیرگذار تاریخ سینما شناخته می‌شود. تأثیر این کارگردان بر آثار کارگردان‌های دیگر را سال‌ها پس از درگذشت او هنوز هم می‌توان یافت. از جمله آثار معروف این کارگردان می‌توان فیلم «خوب، بد، زشت» و فیلم «روزی روزگاری در غرب» را نام برد.

اورسن ولز
«اورسن ولز» یک بازیگر، کارگردان، نویسنده و تهیه‌کننده آمریکایی است که 6 می 1915 در ویسکانسین متولد شد و 10 اکتبر 1985 در لس آنجلس درگذشت. بسیاری او را با نوآوری‌هایی که در سینما، رادیو و تئاتر داشته است می‌شناسند و او را یکی از بزرگ ترین و تأثیرگذارترین فیلم سازان تاریخ می‌دانند. این کارگردان، برنده جایزه اسکار و کاندیدای دریافت جایزه‌های گلدن گلوب و بفتا شده بود. اولین فیلم او «همشهری کین» محصول سال 1941 بود که علاوه بر کارگردانی آن، در نقش شخصیت «چارلز فاستر کین» نیز حضور داشت. این فیلم به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما شناخته می‌شود.

آندری تارکوفسکی
«آندری تارکوفسکی» را می‌توانیم از بهترین کارگردان های تاریخ سینما بدانیم. اگرچه کارنامه هنری این کارگردان روسی خیلی کوتاه است(تنها 7 فیلم) اما همچنان می‌توانیم نام او را در فهرست بزرگترین کارگردان جهان قرار بدهیم. شاید تعداد فیلم‌های او کم باشد، اما هر کدام به نوعی یک شاهکار محسوب می‌شوند. یکی از بزرگترین فیلم‌های او «کودکی ایوان» محصول 1962 است؛ یکی از بهترین فیلم‌هایی که توانسته به هر دو مفهوم کودکی و جنگ به خوبی بپردازد. تارکوفسکی سپس «آندری روبلوف» را در سال 1966 به سینما معرفی کرد؛ فیلمی بیوگرافی از یک نقاش روسی قرن 15. پس از آن نیز «سولاریس» را در سال 1972 ساخت که یکی از بهترین فیلم‌های علم تخیلی شوروی بود. اما در واقع با ساختن سه فیلم بعدی‌اش بود که «تارکوفسکی» به فهرست بهترين كارگردان هاي دنيا راه یافت: «آینه»، «استاکر» و «نوستالژیا». او با این فیلم‌ها سبکی نو از فیلمسازی را ابداع کرد و سپس آن را بهبود بخشید. در سال 1986 نیز او فیلم «ایثار» را ساخت؛ داستانی سینمایی از مردی که برای پایان دادن جهان تلاش می‌کند! تارکوفسکی این فیلم را در بحبوحه جنگ جهانی اول و درست وقتی که خودش هم بر اثر سرطان روزهای آخرش را سپری می‌کرد، ساخت. 

فدریکو فلینی
نمی‌شود حرف از بهترین کارگردانان سینما به میان بیاید و از «فدریکو فلینی»، کارگردان ایتالیایی مشهور، یادی نکنیم. «فدریکو فلینی» و «اینگمار برگمن» -که در ادامه با او آشنا خواهیم شد- به نوعی قطب‌های سینمای پسا جنگ اروپایی در اواخر قرن 20 بودند. هر دو آن‌ها از کارگردانان معروف جهان بودند که فیلم های کلاسیک متعددی ساختند؛ فیلم‌هایی که هم در جلب نظر منتقدان موفق عمل کردند و فروش خوبی در گیشه داشتند و هم مرزهای ممکن و ناممکن را در سینما جا به جا کردند. «فلینی» بخشی از موج نئورئالیسمی بود که پس از جنگ جهانی دوم اروپا را فرا گرفت. اما او در دهه 1950 با فیلم «ولگردها» که فیلم مورد علاقه «استنلی کوبریک» و الهام‌بخش او برای ورود به عرصه فیلمسازی بود، خودش را پیدا کرد. او سپس «جاده» را در سال 1954 ساخت؛ فیلمی که یکی از بهترین داستان‌های عاشقانه تاریخ سینما را در خود جای داده بود. اما همه‌ این‌ها تنها شروع درخشش «فدریکو فلینی»، از بزرگترین کارگردان جهان در تمام دوران بود. «فلینی» پس از خرابی‌هایی که جنگ جهانی دوم به بار آورده بود، به ثبت دنیای جدیدی که در ایتالیا و سراسر اروپا در حال شکل‌گیری بود پرداخت. با فیلم «هشت و نیم» نیز «فلینی» یکی از بهترین فیلم‌ها درباره فیلم سازی را ساخت.

دیوید لینچ
«دیوید لینچ» با آثار خود ما را به دنیایی عجیب و غریب می‌برد. او جامعه را تکه تکه کرده و سپس از درون به آن می‌نگرد. او با کمک عناصر سوررئال دنیای درونی شخصیت‌هایش را کاوش می‌کند. دنیای فیلم‌های «لینچ» منطق خودش را دارد و از قوانین رویاوار خودش پیروی می‌کند. تنها با نگاهی به کارنامه «دیوید لینچ» از جمله «جاده مالهالند» و «داستان استریت» می‌توانیم با اطمینان بگوییم که او باید جایگاهی در فهرست بهترین کارگردانان جهان داشته باشد.

هاوارد هاکس
یکی دیگر از نام‌هایی که در رده بندی بهترین کارگردان های جهان به چشم می‌خورد، «هاوارد هاکس» است. «هاکس» یکی از بهترین فیلمسازان هالیوودی بود که آثاری به یادماندنی در ژانرهای مختلف از خود به جا گذاشت. او در دوران فعالیتش که حدود 5 دهه به طول انجامید، حداقل 5 تا 6  فیلم سینمایی ساخته که بتوانیم در فهرست بهترین فیلم‌های هالیوودی قرار بدهیم. اولین فیلم کلاسیک «هاکس»، «صورت زخمی» بود. او سپس از فیلم های گنگستری فاصله گرفت و توانایی‌هایش در ژانر کمدی ادامه داد. کمی بعد نیز «هاوارد هاکس»،‌ از بهترین کارگردان های هالیوو، تصمیم گرفت ژانر نوآر را با فیلم‌های « داشتن و نداشتن» و «خواب ابدی» امتحان کند. در نهایت و در سال‌های پایانی فعالیتش نیز «رزو براوو» را ساخت که یکی از بهترین فیلم‌های وسترن بود.

کوئنتین تارانتینو
یکی از فاکتورهای مهم در معرفی بزرگترین کارگردان جهان، تأثیری است که فیلم‌های او بر جامعه می‌گذارد. تأثیر فیلم‌های «کوئنتین تارانتینو» بر فرهنگ عامه نیز دست کمی از یک رویداد مهم اجتماعی ندارد. فیلم‌های «تارانتینو» از کارگردان های معروف جهان، پر از ارجاعات به فرهنگ عامه و ژانرهای مختلف سینما هستند. او در آثارش از طنز تلخ، روایت‌های غیرخطی و بازیگران مشهور استفاده می‌کند. فیلم‌هایی که این کارگردان جهان تاکنون ساخته است، از موفقیت زیادی برخوردار بوده‌اند و توسط مخاطبان و منتقدان تحسین شده‌اند. تارانتینو تاکنون 2 جایزه اسکار، 2 جایزه بفتا و 4 گلدن گلوب دریافت کرده است. «پیتر باگدانوویچ»، فیلمساز و تاریخدان آمریکایی، او را تأثیرگذارترین کارگردان نسل خودش می‌داند.
فیلم «پالپ فیکشن»، فیلم جنگی «پست فطرت های لعنتی»، فیلم تریلر و معمایی «هشت نفرت انگیز»  و همچنین فیلم کمدی-درام «روزی روزگاری در هالیوود» از آثار مطرح «کوئنتین تارانتینو» از بهترین کارگردانان هالیوود هستند.

کاترین بیگلو
در فهرست برترین کارگردانان دنیا به ندرت نام یک زن به چشم می‌خورد. با این که زنان همیشه بخش مهمی از صنعت سینما بوده‌اند، فرصت‌های کارگردانی کمتری در اختیارشان قرار داده شده است، اما این جا می‌خواهیم یکی از بهترین کارگردان های زن جهان را به شما معرفی کنیم. «کاترین بیگلو» فیلمسازی آمریکایی است که با فیلم‌هایی همچون «تاریکی نزدیک» از بهترین فیلم‌های ترسناک، «نقطه شکست» از بهترین فیلم‌های اکشن و همچنین «قفسه شکست» و «سی تاریکی صفر» از بهترین فیلم های درباره جنگ شناخته می‌شود. «بیگلو» اولین کارگردان جهان در میان فیلم‌سازان زن است که موفق شد جایزه اسکار بهترین کارگردانی را با ساختن فیلم «مهلکه» از آن خود کند. آثار او معمولاً ژانرهای مختلفی را در برمی‌گیرند. او در یکی از مصاحبه‌هایش اعلام کرده است که فیلم‌های «آلفرد هیچکاک» تأثیر زیادی روی او گذاشتند.

فرانسیس فورد کاپولا
«فرانسیس فورد کاپولا» را می‌توان یکی از برترین کارگردانان دنیا دانست. او تاکنون 5 جایزه اسکار، 6 گلدن گلوب، 2 نخل طلای کن و یک جایزه بفتا دریافت کرده است. «کاپولا» یکی از بزرگترین چهره‌های جنبش موج نوی هالیوود در دهه‌های 1960 و 1970 بود. آثار «کاپولا» جزئیات زیادی دارند؛ کم و بیش خشن و البته طولانی هستند. بیشتر ما این کارگردان بزرگ را با سه‌گانه «پدرخوانده» می‌شناسیم. اولین فیلم این سه‌گانه، ژانر گنگستری را زیر و رو کرد و موفقیت زیادی هم در گیشه‌ها و هم نزد منتقدان به دست آورد. برخی از دیگر آثار برجسته این بزرگترین کارگردان جهان نیز «اینک آخر الزمان»، «بیگانگان»، ندراکولای برام استوکر» و «مگالو پلیس» هستند.
​​​​​​​
چارلی چاپلین
وقتی بزرگترین کارگردان سینمای جهان در تمام دوران ها را معرفی می‌کنیم، نمی‌توانیم نام «چارلی چاپلین» را از قلم بیندازیم. این کارگردان و بازیگر انگلیسی در دوره فیلم‌های صامت به شهرت رسید. شخصیت ولگرد کوچولو که در اکثر فیلم‌های «چاپلین» مشاهده می‌کنیم نیز یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین شخصیت‌های تاریخ سینماست. اما چه چیزی کار «چارلی چاپلین» را متمایز و او را تبدیل به یکی از برترین کارگردانان دنیا می‌کند؟ فیلم‌های «چاپلین» از آزمون زمان سربلند بیرون آمده‌اند. آن‌ها خنده‌دار و لذت‌بخش هستند و در عین حال انسان را به فکر فرو می‌برند. تأثیرات فیلم‌های او بر آثار سایر کارگردانان نیز قابل چشم‌پوشی نیست. برخی از محبوب‌ترین و بهترین آثار این بزرگترین کارگردان جهان «روشنایی های شهر»، «دیکتاتور بزرگ»، «عصر جدید» و «جویندگان طلا» هستند.
10 صفحه اول